Σαρακοστή λέµε τις 40 µέρες πριν από την Κυριακή του Πάσχα, την περίοδο των επτά εβδοµάδων της νηστείας. Η πρώτη ονοµάζεται Καθαρή Εβδοµάδα και η τελευταία Αγία και Μεγάλη Εβδοµάδα. Οι έξι πρώτες εβδοµάδες ονοµάζονται Αγια και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Αρχίζει από τον εσπερινό της Κυριακής της Τυροφάγου και συµπληρώνεται την Παρασκευή προ των Βαΐων.
Το όνοµα της το πήρε από τον αριθµό τεσσαράκοντα (σαράντα), αριθµό ιερό, αφού τόσο ο Μωυσής στο όρος Σινά όσο και ο προφήτης Ηλίας στην έρηµο του Χωρήβ νήστεψαν επί σαράντα ηµέρες προτού συναντήσουν το Θεό. Κυρίως όµως Σαρακοστή ονοµάζεται επειδή γίνεται εις ανάµνηση της σαρανταήµερης νηστείας του Χριστού στην έρηµο, ο όποιος µετά τη βάπτιση Του και πρότου αρχίζει τη δηµόσια δράση Του ενήστευσε «ηµέρας τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα» (Ματθ.4,2).
Την λέµε Μεγάλη για να την ξεχωρίζουµε από την νηστεία που προηγείται των Χριστουγέννων, η οποία χαρακτηρίζεται «Μικρή» επειδή είναι ελαφρότερη.
Η Μεγάλη Σαρακοστή καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα και είναι η ελαφρότερη από τις µεγάλες νηστείες της ορθόδοξης εκκλησίας.
Η αρχική της διάρκεια ήταν έξι εβδοµάδες, ενώ αργότερα προστέθηκε και µία έβδοµη. Έτσι στην εποχή µας η Μεγάλη Σαρακοστή ξεκινά την Καθαρά ∆ευτέρα και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο.
Σε όλες τις Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής τελείται η Θ. Λειτουργία του Μ. Βασιλείου αντί της Θ. Λειτουργίας του Χρυσοστόµου.